İstanbul'da enfeksiyon hastalıklarından ölümler artıyor. Şaşırtıcı şekilde TÜİK verilerine göre İstanbul’da her yıl ortalama 20 insan gripten ölüyor. Tabi bunda yaşlanan nüfusun da etkisi var. İşte İstanbul'da TÜİK verilerine göre hastanelerdeki ençok ölüme sebep olan 20 nedeni... Bu ölümlerin Türkiye ve dünyadaki nedenlerle karşılaştırması ve bağlamları...
(H. Burak Öz'ün, TÜİK ve Dünya Sağlık Örgütü üzerinden hazırladığı veri haberidir.)
TÜİK verileren göre gripten 2009 yılı ile 2017 yılı arasında İstanbul’da 183 kişi öldü. 2009 ile (son yayınlanan veri) 2017 arasında İstanbul'da 495 bin 665 kişi hastanelerde öldü. Birinci sırada dünya ve Türkiye'yle paralellik arzeden şekilde kalp ve kanser hastalıkları var. Ama detaylara inildiğinde şaşırtıcı bilgiler karşımıza çıkıyor.
Birkaç örnek verelim sonra da sizi tabloyla başbaşa bırakalım. Şeker hastalığından İstanbul’da her yıl ortalama 2 bin 447 insan ölüyor. 9 yılda ise 22 bin 21 kişi öldü. Bu sayı aynı dönemde çok korkulan AIDS nedeniyle ölümlerin 36 katından fazla. AİDS’ten 9 yıllık dönemde ölenlerin sayısı 183 ve toplam ölümlerdeki payı binde 0,12.
Enfeksiyonlara gelirsek, sarılık olarak bilinen hepatit nedeniyle ölümler azımsanmayacak sayıda bulunuyor. Hepatit nedeniyle her yıl ortalama 165 insan yaşamını yitiriyor. 9 yıl içerisinde 597 insan yaşamını yitirdi.
Yine basit bir rahatsızlık görülen astımdan ölenlerin sayısı ise daha yüksekte bulunuyor. Astımdan bin 661 kişi yaşamını yitirdi. KOAH ise başta gelen ölüm nedenlerinden biri. 9 yılda 23 bin 396 kişi KOAH’tan yaşamını yitirdi.
Hastalıklar dışında alkol kullanımına bağlı ölüm sayısı ise 9 yılda 67 iken, intihardan ölenlerin sayısı 2 bin 466 oldu. Kaza sonucu düşmeler nedeni ile de 3 bin 354 kişi yaşamını yitirdi. Bunların çoğu iş cinayeti ama kaçına bu şekilde rapor tutuldu?
Sözü uzatmayalım işte tablo:
Grafik Burak Öz tarafından hazırlandı.
TÜRKİYE GENELİN TÜMÖRLERDEN KAYNAKLI ÖLÜMLER DİKKAT ÇEKİYOR
Türkiye genelinde TÜİK’in kamuoyuna açıkladığı böyle ayrıntılı istatistikler yok. Ancak bakıldığında kalbi besleyen damarların tıkanmasının başını çektiği kalp damar hastalıkları Türkiye genelinde de ilk sırada yer alıyor. TÜİK verilerine göre 2009-2017 arasında 3 milyon 187 bin 904 ölümden 1 milyon 259 bin 59 ölüm kalp damar rahatsızlıkları nedeniyle oldu. Bu 10 yıl içindeki ölümlerin yüzde 39.49’una tekabül ediyor. Dolaşım sistemi rahatsızlıklarını yüzde 20.61 ile tümörlerden kaynaklı ölümler ve yüzde 10.37 ile solunum sisteminden kaynaklı ölümler takip ediyor. Türkiye’de kalp damar hastalıkları nedeniyle gerçekleşen ölümlerin 2016 yılında kalp damar hastalıklarından ölümlerin %40,5’ kalp damarlarının tıkanmasından, %23,6’sı ise beyine giden damarların tıkanmasından kaynaklandı. Kötü huylu tümör nedeniyle gerçekleşen ölümlerin toplam sayısı 2016 yılında 78 bin 931 kişi oldu. Bu ölümlerin %31,1’i gırtlak ve soluk borusu/bronş/akciğerin kötü huylu tümöründen kaynaklandı.
DÜNYADA İNMELER, İSHAL, ŞEKER, KOAH, İLK SIRALARDALAR
Küresel verilerine gelirsek Dünya Sağlık Örgütü her yıl olmasa da belli dönemlerde buna ilişkin istatistikler yayınlıyor. En son 2016’da yayınlandı. Bunlara bakıldığında kalp, damar hastalıklarından ölümler, yüksekliği oranlarıyla İstanbul istatistikleri benzerlik gösteriyor. Dünyada Şeker ve KOAH hastalıklarından ölümler İstanbul istatistiklerine oranla daha üst seviyede bulunuyor. Bunda genç nüfusun etkisi var. Yol kazaları nedeniyle ölümler, Alzhaeimer’den ölümler dünyada da AİDS ve Verem gibi hastalıkların üstünde yer alıyor. İstanbul’da 9 yılda 456 ölümün nedeni olarak belirtilen ve on binde dokuzluk bir paya sahip ishal dünyada ise özellikle gelişmemiş ülkelerde önemli bir ölüm nedeni…
Dünyada ençok ölüme neden olan 20 neden(son yayınlanan Dünya Sağlık Örgütü verileri 2016):
Dünya Sağlık Örgütü 2016 verilerine göre 56.894.000 insan öldü. Kalbi besleyen damarların tıkanması: 9.433.000 kişi öldü, toplam ölümlerdeki payı yüzde 16,6 ile ilk sırada. KOAH: 3 milyon 41 bin ölüm, yüzde 5,3'lük oranıyla 3'üncü sırada. Enfeksiyonlar ise 2 milyon 957 bin ile ve 5,2'lik payı ile 4'üncü sırada yer alırken, 1 milyon 402 bin ölümle yol kazaları 8'inci sırada ölüm nedeni olarak dikkat çekiyor.
TÜRKİYE NÜFUSU YAŞLANIYOR, BU HASTALIKLARDAN ÖLÜMLER ARTIYOR
Dünya, Türkiye, İstanbul verilerinde başta gelen ölüm nedenleri arasında yaşlılarda görülen hastalıklar ağırlık taşıyor. Örneğim İstanbul ölüm oranı 3 binlerden 9 yıl içinde yüzde yüz artışla 6 binlere dayanan solunum yolu rahatsızlıkları arasında zatüre olarak bilinen pnömonideki artış da gözden kaçmıyor. 2009’da 351 kişinin öldüğü pnömaniden 2015’de 2 bin 529, 2016’da, 3044, 2017’de 3 bin 530 kişinin öldüğü görülüyor. Benzer bir artış Alzeimer’da daha net biçimde gözlemleniyor..
Yine TÜİK verileri ışığında bakıldığında son 10 yılda zatüre yani pnömaniden ölümlerle Alzheimer hastalığından ölümlerin artması dikkat çekiyor. Yaşlılarda daha fazla tehlikeli olan bu hastalıkların ölüm oranlarındaki artışla, nüfus içinde yaşlı yurttaş oranlarının artması paralellik arz etmesi de dikkat çekici bir boyut taşıyor.
65 2009/2017 arası artış. Kaynak: TÜİK
Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre Türkiye’de ortalam yaşam süresi beklentisi 72’den 76’ya çıktı. Nüfustaki yaşlanma yukarıda hazırlanan TÜİK verilerinden daha net şekilde ortaya çıkıyor. Bu rakamlarla aynı yıllar içinde pnömaniden ölenler arasında bir bağlatı da kurulabilir. Buna göre yaşlı nüfustaki artış ile pnömani yani zatüreden ölenler arasında 0,98 ve Alzheimer hastalığından ölenler arasında 0,97 oranında bir korelasyon bulunuyor.
Tüm bu veriler arasında bunların dışında Türkiye’nin en fazla nüfusa sahip ili İstanbul’da ölümlere en çok neden olan hastalıklara bakıldığında kötü beslenmenin nedenler arasında yer alması ise dikkat çekiyor.
